Zusammenfassung – „Dersim 1937–38 Denkmal in Berlin“


Hintergrund und Zweck des Denkmals

„Tertele“ bezeichnet das Massaker bzw. den Genozid von 1937–38 in Dersim, Türkei, bei dem zehntausende Menschen getötet, deportiert oder zwangsassimiliert wurden. Das Berliner Dersim-Kulturhaus initiierte das erste Denkmal in der Diaspora, um den Opfern zu gedenken und die Öffentlichkeit über die Ereignisse zu informieren.
Ein Stein aus Dersim, in den ein Herz eingearbeitet wurde, bildet den Kern des Denkmals und wurde nach Berlin gebracht.


Projektentwicklung (2015–2025)

  • 2015: Projektvorstellung durch Kemal Karabulut im Namen der Föderation der Dersim-Vereine. Unterstützung kam von den Grünen, der Linkspartei und der SPD.

  • Widerstand: Türkische Nationalisten, die türkische Botschaft und die CDU versuchten mehrfach, das Projekt zu verzögern oder zu verhindern.

  • 2016–2019: Beratungen in städtischen Ausschüssen, öffentliche Debatten und Informationsveranstaltungen. Internationale Symposien sollten das Wissen über das Massaker in Berlin verbreiten.

  • 27. März 2019: Das Berliner Abgeordnetenhaus genehmigte das Projekt trotz jahrelanger Blockadeversuche von rechten und nationalistischen Gruppen.

  • 2022: Künstlerinnen und Künstler wurden eingeladen, um kulturelle, soziologische und künstlerische Perspektiven einzubringen; Workshops und Ausstellungen fanden statt.

  • 2024: Standort beschlossen, Entwurf der Künstlerin Ezgi Kılınçarslan ausgewählt.

  • März–April 2025: Bau abgeschlossen, Eröffnung für den 4. Mai 2025 angesetzt.


Eröffnungsfeier (4. Mai 2025)

Die Feier wurde von Nachkommen der Überlebenden, Aktivisten, Politikern und Gemeindemitgliedern besucht.
Rednerinnen und Redner betonten:

  • Die Anerkennung der Ereignisse als Genozid gemäß UN-Kriterien.

  • Die Notwendigkeit, Erinnerung wachzuhalten und historische Leugnung zurückzuweisen.

  • Parallelen zu anderen Völkermorden, u. a. am armenischen, assyrischen und griechischen Volk, sowie an Tutsi und Jüdinnen und Juden.

  • Die moralische Pflicht zur Solidarität mit Unterdrückten weltweit.

  • Das Denkmal als heiliger Ort und Bildungsstätte.


Zentrale Themen und Botschaften

Das Denkmal steht für historische Wahrheit und lehnt die offizielle Darstellung der Türkei als „Niederschlagung eines Aufstands“ ab. Erinnerung wird als Form des Widerstands verstanden – durch Denkmäler, Museen und mündliche Geschichtserzählung.
Es ruft zur Solidarität mit allen Opfern von Unterdrückung auf und versteht Dersim nicht nur als geografischen Ort, sondern als lebendiges Gedächtnis, Wunde und Symbol des Widerstands.
Deutschland und die internationale Gemeinschaft werden aufgefordert, Druck auf die Türkei auszuüben, um Zugang zu Archiven zu erhalten und Verantwortung für die Verbrechen zu klären.


Symbolik

Der Stein verbindet physisch Berlin mit Dersim. Das Denkmal ist ein Ort der Trauer, der Einheit und des kulturellen Fortbestehens – und zugleich eine Mahnung, dass ungesühnte Verbrechen gegen die Menschlichkeit zu Wiederholung ermutigen können.

Your content goes here. Edit or remove this text inline or in the module Content settings. You can also style every aspect of this content in the module Design settings and even apply custom CSS to this text in the module Advanced settings.

Transcript

Title: ANIT DERSİM / BERLİN DERSİM 1937-1938 – DENKMAL BERLIN – DERSIM 1937-1938 – TERTELE (VÖLKERMORD)
URL: https://www.youtube.com/watch?v=oLK_o6Yleu4

(0:01) [Müzik]
(0:29) He. [Müzik]
(1:10) Oh [Müzik]
(1:33) H [Müzik]
(1:55) [Müzik]
(2:12) 1938 Dersim Tertelesinin mağdurlarının anısı Berlin’de dikilen bu anıtla yaşatılacak.
(2:21) [Müzik]
(2:30) Yüreğinde 38’in acısıyla yaşayan Dersimliler ve dostları için diasporadaki ilk örnek bu.
(2:38) [Müzik]
(2:46) Anatın taşı Dersimin kovu spesinden söküldü.
(2:53) Sonra içine bir kalp işlendi. Daha sonra binlerce kilometre ötede
(3:01) Berlin’de yerleşeceği alana geldi.“ kaidesine yerleştirildi.
(3:06) Gördüklerini, duyduklarını, tanık olduklarını aktarmak burada durdukça,
(3:12) var oldukça insanlığın yüz karası Dersim soykırımını anlatmak için.
(3:24) Böyle birkaç cümlede söylendiği gibi kolayca yapılabildi mi bu anıt? Hayır.
(3:30) Hiç ama hiç kolay olmadı. Berlin Dersim Kültürevi bu projeyi gerçekleştirmek
(3:36) için yıllarca mücadele etti. Engellemelere ve saldırılara rağmen
(3:41) anıtın kamusalana yerleştirilmesini başardı.
(3:47) [Müzik] 2015 yılında derneğin adına o dönemin Dersim Dernekleri Federasyonu’nun genel
(3:54) sekreteri Kemal Karabulu tarafından sunulan proje ile başlatılan süreç çok
(4:00) uzun ve zorlu bir yoldan geçerek bugüne geldi.
(4:07) 2015 yılında Berlin parlamentosunda yer alan partilerle görüşmeler yapılıp anıt
(4:13) projesi anlatıldı. destek vermeleri istendi. The Grune’e yeşiller, Din Sol Parti ve
(4:21) SPD Sosyal Demokrat Parti olumlu yanıt verdi.
(4:31) Aynı zamanda Dersimli hemşehriler olan iki politikacı sosyal demokratlardan
(4:37) Sevim Aydın ve Yeşillerden Berna Gezik öneriyi parlamentoya sundu.
(4:43) [Müzik] SDU Hristiyan Demokrat Parti dışındaki
(4:48) tüm partilerin desteğiyle proje Berlin Belediye Meclisi’e gündeme alındığında
(4:54) yıl 2016’ydı. Berlin belediye meclis toplantıları yasa
(5:01) gereği kamuoyuna açık olarak yapılır. 2016’da Kemal Karabulut projeyi anlatmak
(5:07) ve soruları cevaplamak için meclisteki toplantıya katıldı. Doğu Perinçek’in İşçi Partisi, Alperen
(5:15) Ocakları, Atatürkçü Düşünce Derneği, Berlin Türk Cemaati üyeleri toplantıya
(5:20) izleyici olarak gelip sözlü ve fiziki olarak saldırdılar.
(5:26) Toplantı sonucunda onaylanması beklenen proje yeniden değerlendirilmek üzere
(5:32) Kültür, Uyum ve Tarihi Anıtlar Komisyonuna gönderildi. Süreci yavaşlatan engellerden birisi de bu
(5:39) oldu. Proje sürecinin görünür olmasıyla birlikte müdahaleler de çoğaldı. Türkiye
(5:47) Büyükelçiliği SDU Hristiyan Demokrat Parti üzerinden müdahaleye başladı.
(5:54) 1938’de ayaklanmanın bastırıldığı, soykırım yapılmadığı iddiasını tüm
(6:00) platformlarda yaymaya başladı. Buna rağmen proje ilerlemeye devam etti.
(6:07) 2016 yılının yarısına gelindiğinde Creberg Müzesi Müdürü Martin Düzpol, The
(6:12) Grüne Yeşiller Partisi’nin en yaşlı meclis üyesi Doktor Wolf Gangleng, daha
(6:17) önceki belediye meclis başkanı Rıza Baran ve Kemal Karabulut’tan oluşan anıt komisyonu çalışmalarına başladı.
(6:27) [Müzik]
(6:32) Bu arada komisyonun en aktif üyesi Martin Düsbol bir süre sonra müze müdürlüğü görevinden alınarak Humbolt
(6:39) Üniversitesi’ne atandı. Rıza Baran sağlık sorunları nedeniyle komisyondan
(6:44) ayrılmak zorunda kaldı. Kalan iki komisyon üyesi projenin başarısı için yoğun bir çalışma
(6:50) yürüterek yola devam ettiler. [Müzik]
(6:58) Daha sonra Berlin Teknik Üniversitesi Şehircilik ve Bellek Kürsüsünden akademisyen Gülşah Şapel ve Kberg Müzesi
(7:07) adına Natalya Bayer ve Yeşiler Partisi’nden Werner Hack komisyonun fahri üyeleri olarak çalışmaya
(7:13) başladılar. Tüm komisyonlara davetli olarak katılan temsilcilere komisyon delegelerine ayrı
(7:20) ayrı brifillingler verildi. [Müzik] Bu toplantılara da katılan Türk
(7:26) ırkçılarının engelleme çabaları ve saldırıları da devam etti.
(7:32) Tüm süreç boyunca görüldü ki Berlin toplumunun 1938 Dersim tertiresi
(7:37) hakkında yeterli bilgisi yoktu. Komisyonların önerisiyle bu eksikliğin
(7:43) giderilmesi için uluslararası bir sempozyum yapılmasına karar verildi.
(7:48) Berlin toplumuna bilgi aktarmak ve kamuoyu oluşturmak amacıyla göç toplumunda hafıza kültürü hakkında
(7:55) politikalar ve sesler başlığıyla 2930 Kasım 2018 tarihlerinde bu kolokyum
(8:01) gerçekleştirildi. Türkiye konsolosluğu ile birlikte
(8:08) hareket eden çevrelerin faaliyetleri Alman basınında Sözcü ve Aydınlık
(8:13) Gazetesi’nin Türkiye ve Avrupa’daki yayınlarında haber olarak yer aldı.
(8:20) Tüm bu olumsuzlukları aşmak için kamuoyunun desteğini sağlamak ve bilgilendirmek gerekiyordu.
(8:26) Bu amaçla belediye, Croceberg Müzesi, Tekn Üniversitet, Berlin Teknik
(8:32) Üniversitesi ve FR Üniversitet Bağımsız üniversite hafıza bilimi
(8:38) alanında çalışmalar yapan kişi ve kurumlarla birlikte kolokyumu 29-30
(8:44) Kasım 2018 tarihinde Berlin Akvaryum’da yaptı.
(8:49) Berlin Bağımsız Üniversitesi’den Profesör Doktor Martin Luke, Berlin
(8:54) Teknik Üniversitesi’nden akademisyen Gülşah Şabel, Kültür Senatoru Clara
(8:59) Herman, Müze Müdürü Natalya Bayer, Belediye Meclisi’nin önceki başkanı Doktor Wolf Gunt Leng ve Berlin
(9:07) Brandenburg Eyaleti Uyum Dairesi sorumlusu Günter Piening sunumlar
(9:12) yaparak projemizin belediye tarafından kabul edilmesinin gereklediğini vurguladılar. İki
(9:19) gün süren sunum ve değerlendirmeler tüm muhalif ve provokatif müdahalelere rağmen çalışmalar devam etti.
(9:27) Oluşturulan çalışma atölyeleri bilim insanları, kurum temsilcileri ve FDG üyesi Dersim Berlin Kültür Derneği adına
(9:36) FDG Başkanı Kemal Karabulut tarafından yapılan sunumlarla gayet verimli
(9:41) sonuçlarla tamamlandı.
(9:47) Nihayet 27 Mart 2019 tarihine gelindiğinde proje yeniden meclisin
(9:53) gündemine geldi. Berlin Belediye Meclisi projeyi SDU ve AfD Almanya için
(9:59) alternatif sağcı ve ırkçı çevrelerin yıllarca engelleme çalışmalarına rağmen onayladı. Yeşiller sol parti ve sosyal
(10:08) demokratların tam oyları ile mecliste kabul edildi. Bu insanlık onuruna
(10:13) verilmiş çok önemli bir karar oldu. 22 yılına gelindiğinde Berlin Dersim
(10:20) Derneği ve Avrupa Dersim Dernekleri Federasyonuun içinde bulunduğu Tertele Anıt Çalışma Komisyonu Sanatçılar Seçil
(10:28) Yersel ve Radin Reşte’i tertele anıt çalışmalarına sanatsal, kültürel ve
(10:34) sosyolojik açıdan bakan etkinlikler yapmaları için davet etti.
(10:39) 2022 yılında 2 5 Aralık tarihleri arasında bu iki sanatçının organize
(10:45) ettiği sunumlar, tanıtımlar ve atölye çalışmaları gerçekleştirildi. [Müzik]
(10:51) Fredrik Sign Kutsberg Müzesi’e 3 gün boyunca süren etkinliklerde davetli sanatçılar Raysa Galofre, Martin
(10:58) Sisterm, Varium Kun ve Ezgi Kılınç arsan çalışmalarını gerçekleştirdiler.
(11:05) Erteli süreci zaman, yöre, toplumsal olgular, kültür, sanat gibi değerlerle
(11:10) çok yönlü olarak analiz edildi ve raporlandı.
(11:16) [Müzik]
(11:24) Yoğun çabaların ardından 2024 yılına gelindiğinde Dersim soykırım anıtının
(11:29) yeri Berlin Meclisi tarafından onaylandı. Anıt heykel önerileri arasından Ezgi Kılınç arsanın tasarımı
(11:37) üzerine mutabık kalındı ve üretimi için süreç başladı.
(11:43) [Müzik]
(12:07) [Alkış]
(12:14) [Müzik]
(12:29) [Müzik]
(12:35) [Müzik]
(12:46) [Müzik] Dersim’den başlayan taşın yolculuğu
(12:53) İstanbul’da heykelin tamamlanmasının ardından Berlin’de anlatılarına devam
(12:58) edecek. [Müzik]
(13:11) [Müzik]
(13:18) 19 Mart 2025 tarihinde belediye komisyonu anıtın yerini işaretleyerek
(13:23) temel inşaatı çalışmasını başlattı. [Müzik]
(13:32) Ah. [Müzik]
(13:50) Bu ne oluyor? He bu arada
(13:57) [Müzik]
(14:11) ayının sonuna gelindiğinde çalışmalar tamamlanmış, anıt yerine almış, 4 Mayıs’taki açılış törenini bekler hale
(14:19) gelmişti. Nihayet 4 Mayıs 2025 tarihinde heyecanla
(14:24) beklenen gün geldi.
(14:35) [Müzik]
(14:53) [Müzik]
(14:59) Gibe Freundinnen Freunde, ich alle ganz herzlich
(15:05) im Namen der Federation der Gemeinden in Europa
(15:11) in Berlin sind hier um
(15:18) deskmals jenigen gewidmet ist die beim Gen im
(15:26) Jahren 1937 und ermordet
(15:33) dan euch von herzen, dass ihr an diesem
(15:39) herzlich hoş geldiniz.
(16:00) Nas dostikatemi
(16:05) karabul
(16:10) Zır
(16:29) mezini mez
(16:42) Düzgün baba
(16:54) buraya gelip çıralarımızı uyaracağız. Sivas’la ilgili çığımızı uyaracağız. Kahramanmaraş Maraş olgusuyla çamızı
(17:00) uyaracağız. Gazi Gezi olaylarıyla ilgili gelip burada çıralarımızı uyaracağız. Dersim tertemesi ile ilgili, soykırımla
(17:07) ilgili gelip burada çıralarımızı eee uyaracağız. Bu açıkça eşittir
(17:13) karşılığında bizim birlik beraberliğimizi sağlayacak bir ziyaretgah olmuştur. Emeğe geçenler
(17:19) herkese teşekkür ediyorum. Hakaren yardımcıları Şahımer Merdan Buzatlı Hızır yoldaşları olsun diyorum. Allah
(17:25) eyvallah.
(17:31) ar
(17:48) sebep olan yapan yaptıranlardan Cenabı Allah icra etsin.
(17:56) O gün şehit olup ölenlere de Cenabı Allah’tan onlara
(18:03) rahmet diliyoruz. Yaktığımız bu deliller onların ruhlarına ışık olsun. Verdiğimiz bu lokmalar onların ruhlarına ulaşsın.
(18:11) Burada bizleri dinleyen tüm bu cemaatin ha Allah diyen canlarımızın da tüm
(18:16) geçmişlerinin ruhlarına ulaşmasına aşkı niyaz eyli. Hepinizi saygıyla, sevgiyle
(18:22) selamlıyorum. Hepiniz hoşça kalın canım.
(18:36) [Müzik] Remedas
(18:43) [Müzik]
(18:53) [Müzik] in Europa
(19:00) Kemal Karabul kemarin
(19:07) kemere kemana dersimatraper
(19:15) veng zır
(19:27) zer zondan
(19:36) Hak adalet vazana serveşti vazana
(19:45) zerder minist özdemir fer burger
(19:58) Verens, presse, literatures
(20:03) und natürlich freunde, liebe gesehen
(20:09) gemeinden alleins.
(20:20) Stein der geschichte
(20:26) und dann einesages bomben und gas und die Menschenweigen gebracht
(20:34) in Menschen aus
(20:41) Frauen verschleppt asimilation wurden.
(20:46) 1937 war
(20:51) [Müzik] es war eine systematisch geplante und
(20:57) politik ftgeleenheit
(21:06) wir bedroht deben
(21:13) ermorden werden leuchten als Mahnung, als Aufgabe, als Hoffnung ich danke euch
(21:20) allen die weg mit uns gegangen die gebrochen haben, die heute hier mit
(21:28) Herzen und danke
(21:35) ohne das und hartncke engagement von ihnen von
(21:41) euch von der Gemeinde nicht gegeben hätte. Also danke schön, dass sie allen
(21:47) Widerständen zum Trotz weitergemacht haben, dass wir heute zusammenkommen können und dieses
(21:54) [Alkış]
(22:00) tüm canlı merhagen [Alkış]
(22:06) was für die Opfer von derim in den Jahren 38 mit uns hier in Kreuzberg zu
(22:13) tun. Wahrscheinlich die wenigsten Berliner, deren Vorfahren nicht aus Anatolien
(22:19) stammen, dürften mit dem Ort derim etwas anfangen können. Man sprach von
(22:24) Aufstandsbekämpfung über Jahrzehnte hinweg, wie sehr es die Seelen der gescheten
(22:31) Verletzung gebrochen haben muss, das zu hören. Zumindest aber hier in Deutschland, hier in Berlin wollen wir
(22:39) dieses Totschweigen der Vergangenheit nicht länger akzeptieren. Deshalb hat der deutsche Bundestag den
(22:46) Völkermordern Armenien und So 2016 anerkannt. Ich komme gerade von der
(22:52) Weihe des neuen Altars in der Jakobkirche in Schöneberg. unsere syrischadoen Brüder und Schwestern
(23:00) ihre Grüitleiten. Seit etwa 15 Jahren gibt es idee einmal
(23:09) ich selbst jahren. Ich habe mich gefragt
(23:19) herstellen und ich fraglarte
(23:37) groeteinfen
(23:44) Und ich bin sehr froh, dass mit dem heutigen Tag ein vorläufiger Abschluss eines langen und man kann sagen
(23:50) erfolgreichen Prozesses gefunden ist für allein und
(23:58) auch traumatisier bis heute auch untersucht werden kann wer wann
(24:03) welche Verantwortung für diese Verbrechen hat und ich würde mir auch sehr wünschen, wenn die künftige Bundesregierung ihren Einfluss auf die
(24:10) türkische auf die heutige türkische Regierung gelten macht, dass endlich voller Zugang zu allen Archiven, zu
(24:16) allen Archiven aus der damaligen Zeit, auch den Geheimarchiven endlich
(24:23) hallo ich die Gemeinde nun seit über 10 Jahren als Wissenschaftlerin und
(24:29) Aktivistin in dem in dem bestreben ein Denkmal zu errichten.
(24:37) Dieses Denkmal ist nicht nur ein gewolltes Denkmal. Davon reden wir in den Denkmalwissenschaften, dass ein
(24:44) Denkmal ist, das gesetzt wird, sondern es ist auch ein gewordenes Denkmal. Was heißt das? Wir werden sie auch in
(24:50) Zukunft brauchen. Schauen Sie sich das Denkmal heute an. Wir werden Pflege brauchen. Wir brauchen
(24:58) Menschen, die sich einsetzen, wenn hier etwas zerfällt. Wir brauchen Hilfe, um
(25:04) den Platz hier so würdevoll zu halten, wir für immer jetzt in Fukunft reichen,
(25:11) die solidarisch ist auch mit dem Gedenken der Armenia. Ich habe bei jeder
(25:17) Gedenkveranstaltung ein Vortrag gehört, bei dem nicht auch auf die den Völkermord im Osmanischen Reich
(25:35) devlet karim
(25:41) verpet eşedarım
(25:59) Heran deschenes
(26:05) deres hier auf die Bühne um dieses Denkmal einzue an00
(26:14) von Opfern erinnert die Opfer eines Massakers zwischen 37 und
(26:23) in der Türkei geworden sind, dass Massaker das Genozde
(26:30) in dieser Welt nicht mehr stattfinden. Wir leben momentan in einer Welt, die in
(26:36) Aufruh ist. Wir haben autoritäre Kräfte in der Welt. Wir haben autoritäre Krte
(26:42) in Europa auch hier in Deutschland
(26:48) mit einer Bürgerin mit Bgern gesprochen
(26:53) und ich habe die gestellt sind alle Menschen gleich sind alle Menschen gleichwertig
(27:00) wir hier im Berlin Kreuzberg an einem Ort der von nun an für immer an das
(27:06) erinnern wird was zu oft zu lange verschwiegen, verdrängt oder vergessen
(27:12) wurde an die oft sehr oft in ihren traurigen Blicken, in ihren
(27:18) Gesichtszügen, aber auch in in ihren Liedern diesen Schmerz zu stark, sehr
(27:24) stark spüren ließen als Schmerz, als Schweigen, als Sinnsucht
(27:30) nach Gerechtigkeit und Heilung die Massaker und Vertreibung in der SIM
(27:37) sind keine eine bloß Episode der Geschichte. Wir stehen hier, um dem Verstorbenen eine Ehre zu erweisen,
(27:46) aber auch um die Würde der Überleb und
(27:52) [Müzik]
(28:01) serbaş kurbş.
(28:11) şe kur ve koc
(28:21) vejiye kucele ku
(28:28) domanema yani bizim çocuklar
(28:33) unutulmuş gül kıyımı 38’in çocukları
(28:38) oynaş Kelebeklerle çiçeklere dokunmadan yandı elleri.
(28:45) Hayalini kuramadan oyuncağın kurşun düştü yüreğine. Mezar bile nasip olmadı.
(28:52) yem oldu kurda kuşa tazecik bedenlerde
(29:00) ken ideologie derogen
(29:06) deskismus nur ein alles was dazu gepn
(29:15) und die völker die sleben
(29:21) Völker sind die Armenier, die Griechen, die Asy Arame die auf die ich heute sehr
(29:27) stolz bin, dass sie sowas geschafft haben die Koski ist ein Teil von den
(29:33) Kurden die nicht mitgemacht haben und auch die arabische heute noch in Syrien
(29:39) mit Asıl mes şudur mutlaka unutulmaya mahkum olan hangi olayları seçmeli ve
(29:49) onları yaratacağımız Hangi mekanizmalar yoluyla unutulmaz hale getirmeliyiz? Anıtlar, müzeler,
(29:56) sözlü tarih çalışmaları bu soruya verilen yanıtlardan sadece bazılarıdır.
(30:02) Cinayeti mümkün kılan şey öldürdüğüm insan değildir diye bilmektir. Naziler
(30:09) Yahudileri mikrop ve bakteri olarak tanımladılar. Ruanda’da Hutular Tutsileri hamam böceği olarak gördüler.
(30:17) Osmanlı Türk yöneticileri 1915’te Ermenileri Türk bedenindeki tümör
(30:24) 193738’de Dersimli Kırmanç ve Zazaları zararlı ot
(30:30) ya da imha edilmesi gereken ur olarak gördüler. Bu yalnızca hafızaya değil
(30:36) vicdana da ihanettir. Bu ahlaki inandırıcılığımızın da çöküşüdür. Ve tam
(30:43) da bu yüzden böyle bir anıta ihtiyacımız var. Çünkü vicdanımızın sustuğu yerde
(30:50) hafızamız direnişe dönüşmek zorundadır. [Müzik]
(30:57) Yan beyan derçim
(31:03) [Müzik] derimens
(31:12) [Müzik]
(31:21) meen tren [Müzik]
(31:29) einliches dafür, was geschieht, wenn Völkermord
(31:35) weder juristisch noch politisch oder gesellschaftlich aufgearbeitet wird, dann ziehen
(31:42) politische Entscheidungsträger daraus den Schluss, dass die Vernichtung unerwünschter Bevölkerungsteile
(31:50) erfolgreich ist und wier angewend werden kann echte oder
(31:56) vermeliche in Bevölkerungspolitische Krisen enthüğl
(32:04) ik anavatanımız olan Federal Almanya devleti bizlere bir takım hakları verirken ama Suriye’deki Alevi
(32:09) katliamlarını da Avrupa Birliği olarak görmezden geliyorlar. Dolayısıyla biz sadece kendimizle ilgili değil dünyadaki
(32:16) bütün mazlum hakların da yanında olmak zorundayız. Her daim onlarla birlikte dayanışma içerisinde olmak zorundayız ve
(32:22) bunu da yapmaya gayret ediyoruz. Höhlen. Die Armee ließ viele dieser
(32:29) Höhlen zumauern und setzte Feuer davor davor Menschen starben qull
(32:35) wurden eben wurden erschossen oder lebendig verbrannt. Nach Schätzung wurden über00 Menschen getötetele
(32:43) in andere Dersim bir coğrafya değil sadece Dersim
(32:49) bir hafızadır. Bir direniş bir yara. Ve bu yara hala kanıyor. Bu yara yalnız
(32:57) Dersimle başlamadı. 1921’de Koçkiri’de yakıldı ilk ateş. Orada Alevi
(33:04) Kürtlere karşı ilk büyük soykırım başladı ve maalesef aramızda olmayan ama
(33:11) kalbimizde her zaman yeri çok özel olan sevgili Rıza Bana sonsuz minnet
(33:17) duyuyorum.
(33:22) İyi ki farsınız. Hep birlikte var olmaya devam edeceğiz. Hafımıza bize sahip
(33:28) çıkmaya, dayanışmayı bitmeye devam edeceğiz. Saygı ve sevgilerimle.
(33:33) Değerli canlar, sevgili dostlar. Şimdi Dersim 3738’de katledilen canlarımızın anısına yapılan
(33:40) Dersim 3738 tertele anıtının açılışını gerçekleştireceğiz.
(33:52) Hızır düzgün burası bizim mekanımız oldu canlar.
(34:00) Artık ziyaretimiz mekanımız Dersim’den buraya taşıdık. Kele inkar iman bu.
(34:07) Kele jarut yaran bu ya Hızır.
(34:12) Ne verdi? Y Hızır
(34:22) [Müzik] ro
(34:40) R R
(34:47) [Müzik]
(35:08) 3738’de de kaybettiğimiz canlarımızın anısına çok önemli, çok
(35:15) değerli bir anıt açılışı yaptık. İnanıyorum ki bu anıt bizler için aynı
(35:23) anda bir ziyaret görevi görecektir.
(35:32) [Alkış]
(36:06) şey olmalardan dolayına
(36:19) keder sevecin bu namara
(36:26) sevecine buara sevecin
(36:33) buara
(36:38) sabi sabi doman bme deyretme gurete bime
(36:46) halendiya hora
(36:52) öpendime sabi sabi doman
(37:00) deyretime kalendim
(37:16) rap Ne kıdır şere
(37:24) ahıra irojidir
(37:30) şerealay kederde
(37:37) sebe cüne gunara sebe cünne gunara
(37:49) [Müzik]
(38:03) [Alkış] [Müzik]
(38:17) [Müzik]